zdjęcia

Kritsa

Kritsa Kreta

Kritsa

Wioska Kritsa jest pięknie położona na zboczu góry. Kiedyś słynęła z rękodzieła, dziś mimo, że nadal ma taką opinię to na straganach i w sklepikach przeważają chińskie wyroby (oczywiście nadal można spotkać np. obrusy i serwetki ręcznie wyszywane, ale jest ich mało i są bardzo drogie). Również dania w restauracjach na ogół są o 1-2 euro droższe niż w pozostałych częściach Krety.

Kliknij zdjęcie, aby powiększyć
Kritsa Kreta Kritsa Kreta
Kritsa Kreta Kritsa Kreta
kościół Panagia Odigitria w Kritsa Kreta kościół Panagia Odigitria w Kritsa Kreta
kościół Panagia Odigitria w Kritsa Kreta kościół Panagia Odigitria w Kritsa Kreta
Kritsa Kreta Kritsa Kreta
Kritsa Kreta Kritsa Kreta
Kritsa Kreta Kritsa Kreta
Kritsa Kreta Kritsa Kreta

Będąc w Kritsa warto zwiedzić w okolicy:
Kościół Panagia Kera z pozostałościami zabytkowych fresków.
Ruiny starożytnego Lato

Spinalonga

Spinalonga Kreta

Spinalonga (a właściwie Kalidon)

Początkowo wyspa Spinalonga pełniła funkcje obronne portu Krety: Elounda, więc wybudowano na niej w roku 1579 wenecką twierdzę trudną do zdobycia.
W latach 1903-1957 na Spinalonga była kolonia trędowatych. Trędowaci zajmowali domy turków, którzy przed chorymi uciekali z wyspy. Rozwiązując kolonię w roku 1957 ostatnich jej mieszkańców zabrano do szpitala w Atenach. Od tego czasu wyspa jest niezamieszkana.

Informacje praktyczne:
Na wyspę można dopłynąć statkiem z miejscowości: Agios Nikolaos, Elounda, Plaka.
Z racji, że wyspa jest kamienna (z niewielką ilością roślinności) na Spinalonga jest bardzo gorąco (w lato ludzie często tam mdleją). Należy pamiętać o zabraniu nakrycia głowy i zapasu wody.

Kliknij zdjęcie, aby powiększyć
Spinalonga Kreta
Spinalonga Kreta Spinalonga Kreta

Pokaż ZwiedzamyKrete.pl na większej mapie

10 miejsc wartych zobaczenia na Krecie

10 miejsc wartych zobaczenia na Krecie

W związku z licznymi zapytaniami, które otrzymaliśmy o to co warto zwiedzić na Krecie postanowiliśmy zrobić własny ranking top 10 na wyspie Kreta.

1.Retymnon

Przepiękne weneckie miasto. Należy uważać, aby w nim nie zabłądzić w gąszczu przyportowych uliczek. Wyjątkowy klimat i atmosfera starówki sprawia, że chętnie tam wracamy przy każdej naszej wizycie. Zwiedzanie twierdzy można sobie darować, polecam ten czas przeznaczyć na spacer uliczkami miasta poniżej. Naszym zdaniem numer 1 i obowiązkowy punkt programu.

2.Płaskowyż Lasiti

Miejsce, które trudno opisać słowami a żadne z moich zdjęć nie oddaje jego piękna. Po prostu trzeba zobaczyć.

3.Elafonisi

Chyba najpiękniejsza plaża na całej wyspie. Różowy piasek, błękitne morze i możliwość przejścia po piasku do niewielkiej wysepki sprawiają, że jest to jedna z najchętniej odwiedzanych plaż.

4.Falasarna

Kolejna piaszczysta plaża na zachodnim brzegu wyspy. Polecamy szczególnie na podziwianie zachodów słońca.

5.Muzeum archeologiczne w Iraklionie

Muzeum znajduje się w samym centrum stolicy Krety – Iraklionie. Dla każdego, kto interesuje się historią czy sztuką – obowiązkowy punkt wycieczki.

6.Knossos

Choć krytykowane ze nieudolną rekonstrukcje, jako jedyne pozwala na wyobrażenie sobie dokonań Kreteńczyków sprzed 5000 lat. Polecam poza sezonem ze względu na duże zainteresowanie jakim się cieszy.

7.Matala

Plaża, przy której znajdują się skalne groty. Pierwotnie grobowce a w latach 60 zamieszkane przez hipisów. Dziś hipisa można spotkać przy wejściu na plaże jak sprzedaje koraliki Bardzo lubię tą plażę ze względu na to, że o godzinie 12 leżymy na wprost słońca które jest nad morzem a nie jak na północy Krety za naszymi plecami..

8.Vai

Jedna z nielicznych plaż z palmami. Główna część gaju palmowego jest już co prawda ogrodzona siatką i niedostępna… ale w dalszym ciągu można sobie znaleźć palemkę blisko morza, pod którą możemy odpocząć po pływaniu..

9.Chania

Miasto zbudowane również przez wenecjan choć zdecydowanie większe od Retymnonu. Polecamy zwiedzać pod wieczór kiedy miasto tak naprawdę ożywa i nadbrzeżne restauracje zapełniają się gośćmi.

10.Wąwóz Samaria

Ze względu na swoją długość i sławę dla wielu to obowiązkowa pozycja zwiedzania


Przy okazji warto zapoznać się z tematem:
5 miejsc, które odradzamy

Driros

Driros Kreta

Driros (Dreros)

2 km od Neapoli znajdują się ruiny antycznego miasta Driros.
Jak większość starożytnych miast również Driros położone jest na wzniesieniu, co ułatwiało obronę miasta a obecnie sprawia, że jest to wspaniały punkt widokowy.
Pierwsze prace wykopaliskowe rozpoczęto w roku 1917. Obecnie odkryto ruiny miasta, świątyni Apollina z VII w p.n.e. (w której ruinach odkryto trzy figurki z brązu przedstawiające prawdopodobnie Apollina, jego siostrę bliźniaczkę Artemis i ich matkę Leto - Figurki znajdują się w Muzeum Archeologicznym w Iraklionie), świątyni Ateny Patronki Miasta, dwóch fortec oraz agory z III w p.n.e..

Informacje praktyczne:
Aby dotrzeć do Driros należy z Neapoli kierować się na Kourounes, po ok kilometrze skręcić w prawo kierując się znakami na stanowisko archeologiczne ("Ancient town of Driros"). Z parkingu do stanowiska archeologicznego starożytnedo Driros idzie się jeszcze 500 m - należy pamiętać o wygodnym obuwiu.
Niestety w dniu, gdy tam byliśmy było nieczynne, na bramie brak informacji o godzinach otwarcia.

Kliknij zdjęcie, aby powiększyć
Driros Kreta Driros Kreta
Driros Kreta Widok z parkingu przy DrirosKreta
Widok z parkingu przy DrirosKreta Widok z parkingu przy DrirosKreta

Pokaż ZwiedzamyKrete.pl na większej mapie

Po zwiedzeniu Driros można odwiedzić spokojne miasteczko Neapoli i napić się w nim soumada.

Agii Deka

Agii Deka Kreta

Agii Deka (Άγιοι Δέκα, Agioi Deka)

Wieś położona 1,5 km od Gortyny zbudowana na wzgórzu, z którego rozpościera się widok na równinę Messara. Wieś zbudowano na pozostałościach starożytnego Gortys (Gortyny) i przypuszcza się, że część domów zbudowano z kamieni pochodzących właśnie z tego starożytnego miasta.
Nazwa Agii Deka czyli Dziesięciu Świętych została nadana na cześć dziesięciu chrześcijan, którzy w roku 250 (za panowania cesarza Decjusza) odmówili udziału w poświęceniu pogańskiej świątyni (za co zostali zabici). W kościele Agii Deka znajduje się kamień, na którym wykonano egzekucję oraz ikony.
W południowo-zachodniej części Agii Deka znajduje się sześć grobów męczenników.
W miejscowości Agii Deka znajduje się lokalne muzeum archeologiczne zawierające znaleziska z tego obszaru.

Almyros Beach

Almyros Beach Kreta

Almyros - plaża

Piękna piaszczysta plaża Almyros położona jest zaledwie 2,2 km od centrum Agios Nikolaos.
Nazwa plaży pochodzi od rzeki Almyros - plaża znajduje się w jej delcie.
Z plaży jest bardzo łagodne zejście do morza dzięki czemu jest ona odpowiednia również dla rodzin z dziećmi.
Plaża Almyros słynie ze sportów wodnych: na niej można wypożyczyć m.in. skutery wodne, narty wodne, motorówki.

Moni Vrondisiu

Moni Vrondisiu Kreta

Moni Vrondisiu (Moni Vrontisiou, Monastery Vrondisiu)

Jest to jeden z najstarszych klasztorów na Krecie (dokładna data powstania kompleksu nie jest znana, zbudowanie aktualnych budynków datuje się na 1630-1639). W 1866 roku w trakcie powstania przeciw Turkom Moni Vrondisi był siedzibą powstańców przez co budynki ucierpiały.
Zwiedzając klasztor podziwiać w nim można freski oraz ikony (obowiązuje zakaz fotografowania w kościele).
Przy bramie wejściowej rosną imponujące platanowce a pod nimi jest wenecka fontanna (z XV wieku) z wodą z nigdy nie wysychającego źródełka. Fontanna przedstawia Adama i Ewę a woda wypływa z czterech głów symbolizujących rzeki raju.

Z klasztoru można podziwiać widok na dolinę.

Moni Vrondisiu Kreta Moni Vrondisiu Kreta
Moni Vrondisiu Kreta Moni Vrondisiu Kreta
Moni Vrondisiu Kreta Moni Vrondisiu Kreta
Moni Vrondisiu Kreta Moni Vrondisiu Kreta
Moni Vrondisiu Kreta Moni Vrondisiu Kreta

Pokaż ZwiedzamyKrete.pl na większej mapie

Kato Zakros

Kato Zakros Kreta

Kato Zakros

Wioska rybacka położona w uroczej zatoczce, do której dojazd samochodem przynosi niesamowite widoki.
Kiedyś Kato Zakros było istotnym ośrodkiem handlu z Egiptem i Wschodem. W roku 1901 rozpoczęto wykopaliska w trakcie, których odkryto pozostałości minojskiego miasta oraz pałacu w jego centralnej części. Przypuszcza się, że w pałacu było ok 300 pomieszczeń m.in. świątynia, skarbiec, magazyny, komnaty królewskie, pomieszczenia administracyjne, warsztaty (kowala, złotnika, kamieniarza, garncarza, producenta perfum).

W Kato Zakros znajduje się kamienisto-żwirowa plaża.
A wzdłuż wybrzeża znajdują się tawerny z tradycyjnym greckim jedzeniem. W jednej z nich zjedliśmy pyszny obiad przygotowany z warzyw i owoców rosnących na polu właściciela restauracji. Sam właściciel oprowadził nas po swoich uprawach co zobaczyć można na ostatnim zdjęciu :)

Informacje praktyczne
W Kato Zakros przy wykopaliskach znajduje się parking.
Ewentualnie do wykopalisk można dojść z Zakros przez Dolinę Zmarłych: w okresie minojskim w grotach skalnych chowano zmarłych (trasa z Zakros trwa ok 2 godziny, a z parkingu położonego 2 km za Zakros około godzinę).

Kliknij zdjęcie, aby powiększyć
Droga do Kato Zakros Droga do Kato Zakros
Widok na  Kato Zakros Widok na  Kato Zakros
Kato Zakros Wykopaliska w Kato Zakros
Wykopaliska Kato Zakros
Kato Zakros Kato Zakros
Kato Zakros Kato Zakros
Kato Zakros Kato Zakros


Tradycyjna muzyka w wyknaniu właściciela restauracji.

Pokaż ZwiedzamyKrete.pl na większej mapie

Itanos

Itanos Kreta

Itanos (gr. Ίτανος)

Na północ od Wai zwiedzać można ruiny starożytnego miasta Itanos, które kiedyś było ważnym ośrodkiem handlu z Egiptem i Bliskim Wschodem. Mimo trzęsienia ziemi w 795 roku miasto zostało po nim odbudowane. Mieszkańcy opuścili je w XV wieku po serii napadów pirackich. Zabudowę miasta zniszczyli Arabowie w 824 roku.
Wśród ruin archeolodzy odnaleźli pozostałości akropolu, fundamenty trójnawowej bazyliki z V-VI w.. Na północ od Itanos znajdował się cmentarz z grobem z okresu hellenistycznego.

Nieopodal wykopalisk Itanos znajdują się piękne piaszczyste plaże, które nie są tak przepełnione jak plaża Wai.

Kliknij zdjęcie, aby powiększyć
Itanos Kreta Itanos Kreta
Itanos Kreta Itanos Kreta
Itanos Kreta Itanos Kreta
Itanos plaża Kreta Itanos plaża Kreta
Itanos plaża Kreta Itanos plaża Kreta

Pokaż ZwiedzamyKrete.pl na większej mapie

Malia - ruiny pałacu

Malia wykopaliska

Malia (stanowisko archeologiczne)

Około 3 km (na wschód) za miejscowością Malia słynącą z bogatego życia nocnego znajdują się wykopaliska Malia, które są słabo rozreklamowane przez co rzadko odwiedzane przez turystów.
Miasto Malia było położone na wzniesieniu, a na szczycie znajdował się pałac (pierwszy zbudowany 2.000-1900 p.n.e a zniszczony przez trzęsienie ziemi ok 1700 p.n.e., odbudowany ok 1650 a zniszczony ok 1450 p.n.e.), którego większość zajmowały pomieszczenia magazynowe. Przypuszcza się, że Malia było istotnym miejscem magazynowania i redystrybucji produktów z tej części Krety i wysyłanych w inne regiony Krety.
W pałacu znajduje się Kernos: okrągły kamień ofiarny z wgłębieniem na owoce - ofiary dziękczynne ze zbiorów.
Na północ od pałacu archeolodzy odkryli pozostałości agory.
Na północnym wschodzie (blisko plaży) znajdowała się nekropolia (Christolakos). Wewnątrz nekropolii archeolodzy odkryli wklęsły ołtarz wykorzystywany prawdopodobnie do ceremonii pogrzebowych.
Mieszkańcy opuścili miasto ok 1200 r. p.n.e.
Przed rozpoczęciem wykopalisk miejsce zostało zrabowane. Nieliczne eksponaty znalezione przez archeologów oglądać można w Muzeach Archeologicznych w Iraklionie i Agios Nikolaos.

Informacje praktyczne:
Zwiedzanie wykopalisk wtorek-niedziela 8:00-15:00, wstęp 4 euro.
Idąc z plaży Malia wzdłuż wybrzeża można dojść w niecałą godzinę do wykopalisk.

Kliknij zdjęcie, aby powiększyć
Wykopaliska Malia Kreta Wykopaliska Malia Kreta
Wykopaliska Malia Kreta rekonstrukcja pałacu Wykopaliska Malia Kreta rekonstrukcja pałacu
Wykopaliska Malia Kreta silosy Wykopaliska Malia Kreta
Wykopaliska Malia Kreta Wykopaliska Malia Kreta
Wykopaliska Malia stół ofiarny Kreta Wykopaliska Malia Kreta
Wykopaliska Malia Kreta Wykopaliska Malia Kreta

Pokaż ZwiedzamyKrete.pl na większej mapie

Mochlos

Mochlos Kreta

Mochlos (Mohlos, Μόχλος)

W okresie minojskim Mochlos było istotnym portem dla Krety wschodniej. Obecnie jest to spokojna wioska rybacka słynąca z wyśmienitego jedzenia w tradycyjnych kreteńskich tawernach.
Na widocznej z brzegu wyspie Mochlos odkryto cmentarz minojski i budynki rzemieślników.

Informacje praktyczne:
W Mochlos jest piaszczysta plaża, z której widać odległą o 150 metrów wysepkę Mochlos zwaną również Agios Nikolaos.
Wśród kamienistego stromego wybrzeża są również piaszczyste zatoczki, do których można dopłynąć łódką.

Kliknij zdjęcie, aby powiększyć
Mochlos Kreta Mochlos Kreta
Wyspa Mochlos zwana również Agios Nikolaos Kreta Mochlos Kreta
Mochlos Kreta Mochlos Kreta
Mochlos Kreta Wyspa Mochlos zwana również Agios Nikolaos Kreta
Mochlos Kreta rybak naprawiający sieci Mochlos Kreta
Mochlos Kreta Mochlos Kreta
Mochlos Kreta Mochlos Kreta
Mochlos Kreta Mochlos Kreta
Mochlos Kreta Mochlos dostawa świeżych ryb do restauracji nad brzegiem morza Kreta

Pokaż ZwiedzamyKrete.pl na większej mapie

Plaka

Plaka Kreta

Plaka

Niewielka Kreteńska miejscowość rybacka położona ok 5 km na północ od Eloundy. Turyści w miejscowości znajdą spokój, niezatłoczone żwirowe plaże i dobre greckie jedzenie w licznych restauracjach.

Informacje praktyczne:
W Plaka znajdują się dwie żwirowe plaże.
W zatoce Plaka są wyśmienite warunki do surfowania.
Z miejscowości Plaka pływają łodzie wycieczkowe na wyspę Spinalonga.

Kliknij zdjęcie, aby powiększyć
Plaka Kreta Plaka Kreta
Plaka Kreta Plaka restauracja Kreta
Plaka plaża Kreta Plaka plaża Kreta
Plaka plaża Kreta Plaka Kreta

Pokaż ZwiedzamyKrete.pl na większej mapie

Panagia Kera

Panagia Kera Kreta

Panagia Kera

Kościół Panagia Kera zbudowano w XIII wieku. Kościół jest trójnawowy, z kopułą.
Wewnątrz maleńkiego kościoła znajdują się malowidła ścienne z okresu bizantyjskiego. Przez wiele lat freski znajdowały się pod tynkami by uchronić je przed zniszczeniem przez Turków. W 1971 roku zostały odsłonięte i odrestaurowane (choć wg nas nadal są w bardzo złym stanie). Każda nawa zawiera obrazy z innego okresu i reprezentuje inny motyw religijny. Najstarsza część fresków (zachowana w złym stanie) znajduje się w apsydzie i przedstawia Wniebowstąpienie. Święci na malowidle zostali oddani z dbałością o subtelne szczegóły (również mimiki).
Na sklepieniu Panagia Kera znajdują się sceny biblijne: Chrzest Chrystusa, Wjazd Chrystusa do Jerozolimy, Wskrzeszenie Łazarza, Prezentację Jezusa w Świątyni.
W nawie głównej znajdują się malowidła Rzezi niewiniątek, Narodzenia Chrystusa, Ostatniej wieczerzy.
W nawie południowej podziwiać można sceny z Życia Matki Boskiej zaś w nawie północnej Powtórne przyjście Chrystusa w chwale.

Informacje praktyczne:
Wstęp do kościoła Panagia Kera płatny 3 euro. Kościół można zwiedzać od worku do soboty w godzinach:8.00-15.00 (w niedzielę do 14.00).
W kościele Panagia Kera obowiązuje zakaz fotografowania.

Kliknij zdjęcie, aby powiększyć
Okolice kościoła Panagia Kera Kreta Okolice kościoła Panagia Kera Kreta
Okolice kościoła Panagia Kera Kreta kościóła Panagia Kera Kreta
kościóła Panagia Kera Kreta
kościóła Panagia Kera Kreta kościóła Panagia Kera Kreta
kościóła Panagia Kera Kreta kościóła Panagia Kera Kreta

Pokaż ZwiedzamyKrete.pl na większej mapie

Wąwóz Ha

Wąwóz Ha Kreta

Wąwóz Ha (Wąwóz Cha, Ha Gorge, Cha Gorge, Φαράγγι Χά)

Wąwóz Ha powstał na zboczu Thrypti prawdopodobnie w wyniku trzęsienia ziemi na Krecie.
Wąwóz Ha jest uważany za jeden z piękniejszych i dzikich wąwozów w Europie. Wąwóz ma długość 1,5 km i jest uważany za jeden z najtrudniejszych do przejścia wąwozów. Dzięki temu, że mało turystów go odwiedza wciąż w nim zachowała się dziewicza natura (wiele gatunków roślin porastających wąwóz jest pod ochroną). Wąwóz zamieszkują liczne zwierzęta, które niestety z roku na rok zmniejszają swoją liczebność m.in. z powodu nielegalnych polowań, przejeżdżających samochodów i zatrucia od pestycydów.
Odwiedzając Wąwóz Ha zimą można zobaczyć przed wejściem do wąwozu wiele małych wodospadów i stawów.
U wyjścia z kanionu znajduje się kaplica oraz pozostałości dwóch młynów wodnych.
W Wąwozie Ha mino trudnych warunków wykopaliska prowadził prof. Krzysztof Nowicki.

Informacje praktyczne
Miejsce idealne dla miłośników wspinaczki. Aby przejść Wąwóz Ha należy umieć wspinać się i posiadać profesjonalny sprzęt alpinistyczny oraz apteczkę.
Jeśli nie ma się przygotowania alpinistycznego to można podjechać pod wejście wąwozu by zrobić kilka zdjęć, rozkoszować się pięknym i imponującym widokiem oraz wdychać świeże powietrze o aromacie naturalnych ziół.

Kliknij zdjęcie, aby powiększyć
Wąwóz Ha Kreta Wąwóz Ha Kreta
Wąwóz Ha Kreta Wąwóz Ha Kreta
Wąwóz Ha Kreta Wąwóz Ha Kreta

Pokaż ZwiedzamyKrete.pl na większej mapie

Roussolakkos

Roussolakkos Kreta

Roussolakkos (Rousolakkos, Rusolakos, Rousolako)

Miasto w starożytności nosiło nazwę Heleia. W czasach minojskich Roussolakkos było bogatym miastem, które było jednym z najważniejszych centrum handlu na wschodzie Krety, posiadało własny port Itanos (obecnie znajduje się pod poziomem morza). Miasto w czasach świetności obejmowało ok 50 hektarów z centralną ulicą. Upadek miasta datuje się na okres późnominojski, kiedy to prawdopodobnie tsunami zniszczyło miasto.
Resztki Roussolakkos archeolodzy odkryli w latach 1902-1904 (głównie fundamenty murów), lecz niestety część wykopalisk została zniszczona podczas II wojny światowej (oraz przez kradzież kamieni, które posłużyły do budowy domów). Na szczycie wzgórza Pefsofas znajdują się ruiny sanktuarium (z ok. 2000-1450r. p.n.e.), w którym odkryto wotywne gliniane figurki i kamienne tablice.
Na terenie wykopalisk Roussolakkos odkryto posąg Zeusa z ok. 1500 r. p.n.e. zdobiony złotem i kością słoniową, płytę wapienną w wyrytym "Hymnem do Zeusa Diktejskiego"

Informacje praktyczne:
Zwiedzać wykopaliska można od wtorku do niedzieli w godzinach 8.00-15.00. Wstęp kosztuje 2 euro.
Dary wotywne odkryte na terenie wykopalisk Roussolakkos oglądać można zwiedzając Muzea Archeologiczne w Sitia, Agios Nikolaos i Iraklionie.
Posąg Zeusa znajduje się w Muzeum Archeologicznym w Sitia

Wykopaliska w Roussolakkos Kreta Wykopaliska w Roussolakkos Kreta
Wykopaliska w Roussolakkos Kreta Wykopaliska w Roussolakkos Kreta

Pokaż ZwiedzamyKrete.pl na większej mapie

Paleokastro

Paleokastro Kreta

Paleokastro (Palekastro, Palaikastro, Palai kastro, Παλαίκαστρο)

Niewielka miejscowość Kreteńska, w której turysta zazna spokoju. Mieszkańcy zajmują się przede wszystkim rolnictwem i rybołówstwem.
Na wschodzie miejscowości znajduje się płaskie wzgórze Kastri. Na jego szczycie wenecjanie wznieśli fortecę, z której niewiele pozostało do dnia dzisiejszego (większość kamieni Kreteńczycy użyli w celu odbudowania domów).

Nieopodal Paleokastro znajdują się ruiny miasta Roussolakkos, które w czasach minojskich było jednym z najważniejszych centrum handlu, posiadało własny port Itanos (obecnie znajduje się pod poziomem morza).

Informacje praktyczne
W Paleokastro znajduje się Muzeum Folkloru, w którym można zwiedzać tradycyjny dom Kreteński z kuchnią i sypialnią. Czynne od wtorku do piątku w godzinach: 9.00-13.00 i 17.00-20.00.
Na przeciwko wykopalisk Roussolakkos jest plaża piaszczysto-kamienista.

Kliknij zdjęcie, aby powiększyć
Paleokastro Kreta Paleokastro Kreta
Paleokastro Kreta Plaża w Paleokastro na Krecie
Paleokastro plaża Kreta Paleokastro plaża Kreta

Pokaż ZwiedzamyKrete.pl na większej mapie

Gortyna

Gortyna Kreta

Gortyna (Gortis, Gortys, Γορτύν, Γορτυς)

Pierwsze ślady Gortyny datuje się na okres minojski (3.000 r. p.n.e.). W III w. p.n.e. Gortyna podbiła Fajstos. Gortyna pod rządami Rzymian (69 r p.n.e.) stała się stolicą Krety i siedzibą pretora Krety i Cyrenajki.
W tym okresie Gortyna była otoczona murem obronnym o obwodzie 10 km i upodobniła się do innych miast rzymskich: posiadała łaźnie, forum, teatr i pałac gubernatora.
Od 330 r n.e. do 826 r. Gortyna znajdowała się pod rządami Bizancjum. W 824 r miasto zostało zaatakowane przez Saracenów (Arabów) i ograbione, zaś mieszkańcy opuścili miasto.

Prace wykopaliskowe w Gortynie prowadzone są od 1884 roku.
Archeolodzy odkryli pozostałości:
-Akropolu z fragmentami fortyfikacji
-Odeonu (teatru) z I w. n.e. z dwoma wejściami i posadzką z płyt marmurowych
-Kodeksu Praw z 450 r p.n.e. wyrytego na dziesięciometrowej ścianie odeonu. Minojski kodeks cywilny i karny spisany w starym dialekcie doryckim dotyczył różnych dziedzin życia, z podziałem na cztery klasy: rządzących, ludzi wolnych, chłopów i niewolników. Z zapisów dotyczących niewolników i kobiet wnioskuje się, że mieli lepsze prawa w Gortynie niż w innych rejonach Krety.
-Kościoła św. Tytusa z 500 r. n.e. - zniszczony przez Saracenów w 824 r., odbudowany w 965 roku i odnowiony w XIV wieku.
-Świątyni Apolla Pytyjskiego zbudowanej w VII w. p.n.e. i wielokrotnie rozbudowywanej.
-Świątyni Ateny z VII w. p.n.e.
-Niewielkiej Świątyni poświęconej bóstwom egipskim
-Pretoriatu (siedziby zarządcy regionu) z II w n.e. składającej się z części administracyjnej i prywatnej. Do zabudowań pretoriatu należały: bazylika, dziedziniec otoczony kolumnami, sala z apsydami.
-Stadionu
-Łaźni publicznych

Gortyna była pierwszym miastem kreteńskim, który przyjął chrześcijaństwo.
Według mitologii Zeus porwał Europę i zabrał ją do najładniejszego miejsca na Krecie. W tym właśnie miejscu powstała Gortyna.

Informacje praktyczne:
Wykopaliska miasta Gortyna zajmują rozległy teren. Wstęp na wykopaliska przy kościele Św. Tytusa i odeonu płatny 4 euro (czynne 8.00-15.00). Pozostałe części wykopalisk znajdują się wśród gajów oliwnych: częściowo ogrodzone a na część można wejść.

Fourni

Fourni Kreta

Fourni (Phourni, Furni, Φουρνί)

Na wzgórzu Fourni (nieopodal Kreteńskiego Archanes) znajduje się starożytny cmentarz minojski uważany za najważniejszy cmentarz minojski odkryty do tej pory.
Wykopaliska Fourni rozpoczęli Efi i John Sakellarakis w 1964 roku. Na cmentarzu chowano zmarłych ok. 2400-1200 r p.n.e. W nekropolii odkryto ruiny 26 budynków, kilku tolosowych grobowców, kostnicy, groty kultowej, budynku administracyjnego i handlowego z okresu od około 1300 roku p.n.e. Z racji, że na cmentarzu chowano zmarłych przez ponad 1000 lat to pogrzeby odbywały się w różnych stylach z bogactwem cennych towarów.

Grobowiec Tolosowy A
Był pierwszym budynkiem odkrytym w Fourni podczas wykopalisk. Pochodzi z ok 1400 r. p.n.e. Główna jego komora została obrabowana. Posiada komorę boczną, w której miał miejsce prawdopodobnie królewski pogrzeb.
Odkryto czaszkę byka i zwłoki konia (zwierzęta prawdopodobnie zostały poświęcone na cześć osób pochowanych w komorze bocznej).
W komorze bocznej znaleziono ciało kobiety z królewskiej rodziny lub kapłanki pochowane z głową skierowaną za zachód i ciałem w pozycji embrionalnej oraz z biżuterią (m.in. złotym pierścieniem przedstawiającym scenę kultu) i naczyniami z brązu.

Grobowiec Tolosowy B
Grobowiec został zbudowany przed 2000r. p.n.e. i używany do pochówku ludzi królewskiego pochodzenia.
Chociaż Grobowiec Tolosowy B przeszedł modyfikacje we wczesnym okresie jego istnienia, był to prostokątny kompleks z Grobowcem Kolistym w jego centrum . Składał się z okrągłej budowli, korytarza (dromos), komory grobowej, pomieszczeń bocznych.
Miał dwie boczne komory, które niestety już nie istnieją.
W grobowcu znaleziono kości 19 osób (w tym 2 dzieci). Większość z nich zmarło poniżej 35 roku życia.
Z trzech stron kompleksu grobowca odkryto pozostałości przed-pałacowych budowli grobowych . Grobowiec Tolosowy B został zbudowany na szczycie jednego z tych starszych budynków, zwany Budynkiem Pogrzebowym 7 , który pierwotnie miał sześć pokoi. W jednym z pokoi znaleziono 6 sarkofagów zawierających 14 czaszki oraz kolejne 15 czaszek rozrzuconych.
Budynek 6 był używany jako kostnica .

Grobowiec Tolosowy C
Ten grób został zbudowany nad ziemią i jest jednym z najlepiej zachowanych grobów przed pałacowych kolistych na Krecie. Jego dach się zawalił. Budynek Pogrzebowy 9 był podporą do wschodniej części grobu . Pochówki w nim datowane są na okres 2250-2100 p.n.e. Znaleziono w sumie 45 ciał: w jedenastu sarkofagach w grobowcu znaleziono szczątki 18 osób, 24 ciała zostały pochowane między sarkofagami i trzy w wejściu.

Grobowiec Tolosowy D
W grobowcu odnaleziono szczątki kobiety pochowanyej po 1350 r. p.n.e.) . Bogactwo kobiety pochowany tutaj wskazuje, że jest to drugi najważniejszy pochówek po tym z Grobowca Tolosowego A i prawdopodobnie była to kobieta z rodziny królewskiej .

Grobowiec Tolosowy E
Był to prawdopodobnie pierwszy grób być zbudowany w Fourni, ponieważ pochodzi z okresu 2400-2300r. p.n.e. Grobowiec został zbudowany na powierzchni ziemi , ale niestety nie jest dobrze zachowany .
Wejście do grobu tworzą dwa masywne kamienie. Grobowiec zawierał liczne sarkofagi i dwa dzbany do pochówków.

Grobowiec Tolosowy G
Znaleziono w nim cykladzkie znaleziska, które świadczą o tym, że mogła w tych okolicach znajdować się cykladzka osada.

Budynek 4
Budynek był wykorzystywany do opieki i był używany w okresie 1550-1500 pne. Budynek jest podzielony na dwa skrzydła .
Skrzydło wschodnie jest na wyższym poziomie niż zachodnie skrzydło i miał piętra które kiedyś zawierały co najmniej jeden warsztat tkacki. Inne znaleziska , w tym noże wskazują, że górna kondygnacja została w całości poświęcona produkcji . Sala parterze mogła być używana do przechowywania sprasowanych winogron, z którego wino jest robione, bo pokój 2 mógł być wykorzystywany jako tłocznia .
Zachodnie skrzydło jednoizbowe zbudowano na wyższej ziemi , na szczycie skały. Znaleziono fragmenty podstaw trzech kolumn, szczątki tabeli, fragmenty dwóch figurek w kształcie dzwonu i około 250 filiżanek umieszczonych zarówno w pozycji pionowej jak i do góry nogami (jakby w formie rytualnej). Przypuszcza się, że mogło być to miejsce obrzędów pochówkowych.

Na końcu terenu wykopalisk Fourni znajduje się 7 grobów szybowych.

Eksponaty z Fourni podziwiać można w Muzeum Archeologicznym w Iraklionie oraz Archanes.

Informacje praktyczne:
Aby odnaleźć stanowisko archeologiczne Fourni wystarczy kierować się znakami od Archanes. Od parkingu idzie się drogą szutrową do wykopalisk ok 15 min (po drodze można usłyszeć śpiew ptaków i jest piękny widok ze wzniesienia na Archanes).
Wykopaliska można zwiedzać wtorek-niedziela w godzinach 8.30-14.30 (gdy byliśmy w poniedziałek to było nieczynne).

Kliknij zdjęcie, aby powiększyć
Widok na Archanes Kreta Fourni Kreta
Fourni Kreta Fourni Kreta
Fourni Kreta Fourni Kreta
Fourni Kreta Fourni Kreta
Fourni Kreta Fourni Kreta
Fourni Kreta Fourni Kreta
Fourni Kreta Fourni Kreta
Fourni Kreta Widok z Fourni na Archanes Kreta
Fourni Kreta Fourni Kreta

Pokaż ZwiedzamyKrete.pl na większej mapie

Będąc w Fourni warto zwiedzić w pobliżu:
Wykopaliska w Archanes z pozostałościami pałacu minojskiego.
Jedne z najbardziej znanych wykopalisk na Krecie Knossos.
Wioskę garncarską Thrapsano .

Strony